Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, có những con người đã hiến trọn cuộc đời cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Anh hùng Trương Định là một biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước, của tinh thần trung quân, ái quốc và sự kiên trung trước vận mệnh non sông.

Trương Định (1820 – 1864) sinh ra trong một gia đình nghèo tại Quảng Ngãi, sau cùng cùng cha vào Nam sinh sống và lập nghiệp. Ông sớm bộc lộ khí chất cương trực, tài năng võ nghệ và lòng thương dân, yêu nước.

Khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, Trương Định đã đứng lên tập hợp nghĩa quân, lập căn cứ kháng chiến, kiên quyết chống giặc ngoại xâm. Ông được nhân dân tôn là “Bình Tây Đại Nguyên Soái”, là chỗ dựa tinh thần cho đồng bào Nam Bộ trong buổi nước sôi lửa bỏng. Dù triều đình nhà Nguyễn ký hòa ước nhượng đất, giải tán nghĩa quân, Trương Định vẫn kiên định con đường chiến đấu. Ông khẳng khái từ chối lệnh bãi binh, giữ trọn tấm lòng trung với vua, hiếu với dân, tiếp tục lãnh đạo phong trào kháng chiến.

Ngày 20/8/1864, ông hy sinh trong một trận chiến ác liệt tại Tân Hòa (nay thuộc Gò Công, Tiền Giang). Sự hy sinh oanh liệt của ông đã để lại niềm tiếc thương và ngưỡng mộ sâu sắc trong lòng nhân dân. Cuộc đời của Anh hùng Trương Định là bản anh hùng ca bất tử về lòng quả cảm và sự hy sinh cao cả. Ông không chỉ chiến đấu vì đất nước, mà còn vì sự bình yên của nhân dân. Hình ảnh người anh hùng "dám trái lệnh triều đình, nhưng không trái lòng dân" đã trở thành biểu tượng sáng ngời trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.

Nhà sử học Trần Văn Giàu đã từng viết:

“Trương Định là vị anh hùng của nhân dân, đã hy sinh để bảo toàn khí tiết, giữ trọn lòng trung với vua, hiếu với dân. Cái chết của ông là sự bất tử trong lòng dân tộc Việt Nam.”

Dân gian Nam Bộ cũng có câu ca dao truyền lại:

“Trương Định còn, chợ Vũng Tàu còn,
Trương Định mất, chợ Vũng Tàu tan.”

Lời ca giản dị ấy cho thấy tình cảm của nhân dân dành cho người anh hùng, coi ông như chỗ dựa, như linh hồn của phong trào kháng chiến.

Tại quê hương Gò Công (Tiền Giang), vào ngày giỗ Anh hùng Trương Định (20/8 hằng năm), nhân dân địa phương luôn thành kính tưởng nhớ công lao to lớn của ông. Các gia đình đều chuẩn bị lễ vật, soạn mâm lễ thắp hương dâng cúng,chính quyền và nhân dân long trọng tổ chức Lễ giỗ Trương Định tại đền thờ và lăng mộ ông, đây không chỉ là một nghi lễ tâm linh, mà còn là hành động tri ân, ghi nhận công đức của người anh hùng đã hy sinh vì nước, vì dân.

Không khí trang nghiêm, lòng thành kính của hàng ngàn người dân mỗi dịp giỗ Trương Định chính là minh chứng cho sự bất tử của tên tuổi ông trong tâm thức dân tộc, là niềm tự hào của người họ Trương Việt Nam, mỗi chúng ta luôn nhớ về Anh hùng Trương Định, người con ưu tú đã lấy máu mình tô thắm trang sử dân tộc. Ông là tấm gương sáng về lòng trung kiên, sự dũng cảm và tinh thần hy sinh vì đại nghĩa.

Người họ Trương dù ở đâu luôn coi đó là nguồn động viên to lớn để thế hệ mai sau học tập, rèn luyện và cống hiến.

Tinh thần Trương Định chính là lời nhắc nhở con cháu.

Sống có lý tưởng, có trách nhiệm với gia đình và Tổ quốc,giữ gìn phẩm chất hiếu học, cần cù, trung nghĩa, gắn bó, đoàn kết, cùng nhau xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp, yên bình.

Ngày 20/8/2014 là giỗ lần thứ 150 (20/8/1864 – 20/8/2014). của Anh hùng dân tộc Trương Định được tổ chức trọng thể tại Khu lưu niệm Trương Định (xã Tịnh Khê, TP. Quảng Ngãi). Buổi lễ do UBND tỉnh Quảng Ngãi phối hợp cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, với sự tham gia của đông đảo lãnh đạo, nhân dân và đoàn đại biểu đại diện hội đồng họ Trương Việt Nam.

Đoàn đại biểu đại diện hội đồng họ Trương Việt Nam tham dự Lễ Giỗ kỷ niệm 150 năm anh hùng Trương Định tại Quảng Ngãi

Sự kiện này không chỉ là dịp tưởng niệm công đức của Trương Định, mà còn là lễ hội văn hóa – lịch sử có ý nghĩa lớn, khẳng định tấm gương trung quân ái quốc, “vì dân quên mình” của ông.

Anh hùng Trương Định mãi là ngọn đuốc soi sáng cho hành trình của bao thế hệ người Việt, cũng là niềm tự hào bất tận của dòng họ Trương Việt Nam.

Tại đài tưởng niệm anh hùng Trương Định ngày 20/8/2014