Làng Mạnh Tân - Quê hương Ngài Trương Hanh - Mảnh đất địa linh

TRUONGTOC.VN - Làng Mạnh Tân – Quê hương ngài Trương Hanh, người đỗ Đệ nhất giáp, Đệ nhất danh (thủ khoa) khoa thi Thái học sinh năm Nhâm Thìn, Kiến Trung 8, năm 1232 dưới triều Trần Thái Tông và làm quan tới chức Thượng Thư. Làng Mạnh Tân có những di tích cổ và công trình văn hóa lâu đời.

Với làng Mạnh Tân (nay là 3 thôn Cộng hòa, Đồng Tâm, Thành Lập thuộc xã Gia Lương, Huyện Gia Lộc, Tỉnh Hải Dương), Làng có ngôi miếu cổ thờ Thần Thành Hoàng làng. Theo Bia ký Ngọc Phả còn lưu lại, đối chiếu với các triều đại Trung Quốc và Việt Nam, thì ngôi miếu được khởi dựng từ thế kỷ thứ 9, khoảng từ năm 866 đến 874. Thần Thành Hoàng làng có được 13 sắc phong của các triều đại vua Việt Nam.
Làng có ngôi chùa được trùng tu và đời vua Trị Đức triều Nguyễn, và năm Nhâm Ngọ. Làng cũng từng có ngôi đình được xây dựng và năm Chính Hòa thứ 15, năm Giáp Tuất 1694, đời vua Lê Hy Tông.
Đặc biệt, làng có 3 ngôi mộ cổ được lập và thế kỷ thứ 2 đến thế kỷ thứ 3. Loại mộ cổ ở Mạnh Tân được xác định lớn nhất Việt Nam và chỉ có ở 2 nơi. Những ngôi mộ cổ này rất đặc biệt, còn được gọi là Mộ Cũi, do mộ được xếp bởi những cây gỗ dài từ 2.7m đến 7.2m, đẽo thành cây vuông có kính thước mỗi cạnh trên dưới nủa mét, xếp thành hình cũi vuông vức. Cũi có lớp dưới là 3 cây gỗ sâu dài, 6 cây ngắn dựng đứng ở hai đầu, lại thêm 10 cây gỗ sàn ở lớp trên, và có hai dầm kê ở hai đầu. Cũi mộ được xếp rất cẩn thận và cầu kỳ. Trong mỗi mộ còn có đồ tùy táng như  kiếm thép, 3 âu đỉnh đồng, 14 hiện vật đồ gốm ..., có khả năng đây là những ngôi mộ của người quyền quí có chức sắc hoặc của vị tướng lĩnh cấp cao. Phải chăng đây là ngôi mộ của người Tầu hoặc mộ của Tướng quân của Bà Triệu Ấu thời chống giặc Ngô ở Phương Bắc. Những ngôi mộ này đã được khai quật vào những năm 1982-1983, hiện vật hiện đang được lưu giữ tại bảo tàng tỉnh Hải Dương.
Làng Mạnh Tân, phía dưới có dòng sông uốn khúc với cánh triều bãi màu mỡ ôm lấy nửa làng, phía trên làng là cánh đồng phì nhiêu với 13 gò đống, có gò đống rộng tới 5.7 sào ruộng, tạo thêm vẻ uy nghi phong thủy hoành tráng cho làng. Mạnh Tân dung là nơi “địa linh” nên người xưa đã chọn để đặt mộ thiêng.
Làng Mạnh Tân còn có đội tuồng cổ với nhiều đào kép nổi tiếng khắp vùng. Những năm 60, 70 của thế kỷ trước (thế kỷ 20) đội Tuồng cổ của làng đi hội diễn với các tích tuồng cổ, kim ở tỉnh, huyện, trung ương đã từng được tặng thưởng huy chương vàng, bạc và các bằng khen.
Tổ tiên Ngài Trương Hanh cũng đã tìm đến nơi “địa linh” này để sinh sống, lập nghiệp để rồi quả nhiên đã có Ngài Trương Hanh - Danh nhân lớn về khoa bảng và quan trường của triều Trần.