TÊN LÀNG THEO MÃI ĐỜI TA...

Tây Giang là một huyện khó khăn thuộc loại bậc nhất của Quảng Nam ở phía Tây đường Hồ Chí Minh và có nhiều xã giáp với nước bạn Lào. Từ các năm 1999-2000 huyện này nổi tiếng trên báo chí vì bị cô lập nhiều ngày sau những trận bão lụt dai dẳng và sạt lở đất đá làm hư hại đường giao thông, nhiều người dân và học sinh nội trú thiếu lương thực trầm trọng vì không có đường tiếp tế. Gần đây huyện đã phát động làm kho dự trữ gạo, mì, muối tại chỗ để dự phòng thiên tai và huy động mọi nguồn vốn để xây dựng kiên cố các tuyền đường huyết mạch đến các xã. Tây Giang cũng nổi tiếng với loài sâm Ba kích quý hiếm có giá trị bồi bổ sức khỏe sau khi ngâm rượu hoặc nấu nước uống đã được ngành y tế xác nhận, nhưng từ lâu chưa được tiếp cận với thị trường. Gần đây, huyện này đã phát hiện nhiều địa đạo độc đáo còn lại trong chiến tranh và đã được tỉnh Quảng Nam nhanh chóng công nhận là các di tích lịch sử. Các sinh hoạt giao lưu của các văn nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà báo với người dân địa phương đã trở nên thường xuyên hơn. Và nhờ vậy, “thương hiệu” Tây Giang đang có tần suất xuất hiện trên các loại phương tiện thông tin đại chúng cao hơn.
    Lại có thêm các tin tốt khác từ Tây Giang: Giám đốc điều hành tập đoàn khách sạn Victoria Đông Dương vừa đưa một đoàn xe mô tô ba bánh do ông sưu tập chở hàng chục du khách Âu Mỹ đi thăm các làng Tây Giang;Vitours và Hàng không Việt Nam lại phối hợp với các hãng lữ hành từ Hồng Kông chuẩn bị đưa 1.500 vận động viên và du khách quốc tế tham dự cuộc đi bộ marathon trên hơn 100km qua các làng Cơtu trong tháng tới, đồng thời với việc tái lập được bay thẳng Hồng Kông-Đà Nẵng... Những tên làng xa lạ với thế giới của Tây Giang- như hình ảnh những cây Ô- liu của Friedman, thông qua những hoạt động đó, chắc chắn sẽ được biết tới trong “Thế giới phẳng”. khi những chiếc Lexus (biểu tượng của nền văn minh hiện đại) đến các làng Cơtu vậy!
Theo các nhà nghiên cứu dân tộc học, tên làng là một thành tố quan trọng của bản sắc văn hóa. Việc xóa bỏ, thay đổi vội vàng tên các làng cũ và thay vào đó là những con số (như thôn 1, thôn 2 chẳng hạn) sẽ làm nhạt phai lịch sử hoặc cắt đứt mối ràng buộc giữa các thế hệ cư dân tương lai và quá khứ; đồng thời làm cho những nỗ lực giáo dục truyền thống, giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương khó khăn hơn. Nhà báo Friedman nhìn các vấn đề mang tính bản sắc văn hóa đặc thù địa phương đó như những “cây Ôliu” cần được gìn giữ trong thời đại toàn cầu hóa đang xuất hiện. Theo xu hướng đó, những đặc sản Ba Kích, những điệu nhảy Tungtung, Za zá, tiếng sáo Đing-tuk, nhịp điệu của những bài háy lý đặc trưng của người Cơtu Tây Giang..., và kể cả những địa đạo thời chiến tranh vừa phát hiện sẽ là những vốn quý ẩn sau những tên làng mộc mạc, trong những mái lá nhà Gươl thô ráp của vùng cao, sẽ làm cho người Tây Giang hãnh diện, tự hào với thế giới.