Văn hoá họ tộc Việt Nam: Tộc họ bền chặt cùng làng nước!

Bắc Giang là tỉnh miền núi, được tái lập năm 1997, diện tích 3.827,38 km2, với 8 dân tộc có số dân đông cùng các dân tộc khác cư trú trên địa bàn của tỉnh, trong đó dân tộc Kinh là đông hơn cả. Trong đời sống văn hóa tín ngưỡng, mỗi dân tộc ở Bắc Giang đều có những nét tiêu biểu độc đáo. Nhưng đời sống văn hóa tín ngưỡng của dân tộc Việt vẫn là chủ thể, có sự ảnh hưởng và tác động tới đời sống văn hóa tín ngưỡng của các dân tộc khác. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi xin trình bày những vấn đề khái quát, liên quan tới đời sống tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt ở Bắc Giang.

Đã thành một nét đẹp truyền thống của người Việt, cứ vào sáng sớm mồng một tết, nhiều gia đình lại cùng nhau đi lễ chùa cầu chúc một năm mới an lành, nhiều may mắn đến với gia đình mình và mọi người. “Đi lễ thì lúc nào cũng được. Nhưng sáng mồng 1 tết là thời khắc đặc biêt của năm mới nên đến cầu phúc cho gia đình và con cháu sang năm mới có nhiều hạnh phúc, niềm vui”. Đêm giao thừa, nhiều dòng người đổ đi lễ chùa một mạch từ đêm, tới sáng bảnh mới lục tục kéo nhau về. Trước lễ Phật, lễ Thánh, sau về nhà lễ gia tiên. Những miền đất Phật, đất thánh như chùa Hương, Yên Tử, đền Bà Chúa kho ngay rạng sáng mùng 1 Tết, đã nô nức những dòng người trảy về.

Đã qua nhiều thế kỷ, người Việt Nam dù ở những vùng đất khác nhau, từ miền Bắc đến miền Nam, dù trong nước hay xa xứ vẫn luôn hướng về vùng đất Tổ. Mọi người coi đó là quê hương xứ sở của cả cộng đồng. Nhiều người không tiếc công sức, tiền của; chẳng ngại xa xôi, vất vả đã hành hương về đền Hùng để thắp nén nhang tưởng nhớ tổ tiên của mình. Hàng năm lễ hội đền Hùng trở thành lễ hội của cả dân tộc.

"Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ. Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh" Trong khoảnh khắc của tiết trời sang xuân đọc câu đối trên chúng ta tưởng nhớ đến hương vị tết xưa ở các vùng quê trên khắp mọi miền của đất nước ta, những hương vị tết mà ngày nay trong cuộc sống hiện đại bộn bề, ồn ào, náo nhiệt chúng ta ít được gặp lại, có chăng chúng ta chỉ được hoài tưởng qua câu chuyện kể của ông bà, những người “Muôn năm cũ- thơ Vũ Đình Liên” hoặc chúng ta đọc đâu đó trong tài liệu nói về Tết của ngày xưa.

Chăm lo việc họ là xuất phát từ trong sâu thẳm tấm lòng thành kính với tổ tiên, gắn kết tình đồng tộc. Tham gia vào công việc hoạt động dòng họ rất dễ và cũng rất khó, bởi họ cần hoàn toàn tự nguyện, không gò ép đồng thời có khuyến khích, cần khéo léo nhắc nhở, đôn đốc, không thể bỏ mặc.