Sự linh diệu từ một câu đối của tổ tiên họ Trương

     Tuy ông chỉ mới dịch được 2 câu trong số những câu đối vừa công bố…

     Cụ Trương Quang Phúc cho biết:

    - Tôi đã dịch xong câu đối thứ 2 trong số các câu đối ở nhà thờ Đại tôn họ Trương Đáp Cầu (Bắc Ninh) mà trong lòng phấn khởi sung sướng quá đỗi…        Cụ Phúc đã gọi điện và chia sẻ ngay rằng: “ Chỉ một câu đối thôi mà tổ tiên ông bà họ Trương chúng ta vô cùng linh thiêng đã cho con cháu biết rõ về nguồn gốc dòng họ và nền văn minh Bách Việt của dân tộc mình…”

Câu đối như sau:

 “Yến dực di mưu vinh Bắc địa

Hồng cơ biệt phái nhẫn Trương môn”

      Cụ Trương Quang Phúc đã dịch nghĩa như sau:

Cánh Én đưa tin từ đất Bắc dành cho đời sau sự vinh hiển

Chim Hồng đặt để nhà họ Trương mềm dẻo ( Biệt phái: có phái riêng từ cội gốc dấy lên)

     “Thực ra nghĩa bóng (ý tại ngôn ngoại – ý vượt ra ngoài lời) của câu đối này vô cùng thâm thúy, vô cùng ảo diệu và uyên bác ”, cụ Trương Quang Phúc nhấn mạnh:

   Nước Yên dành máu từ đất Bắc ( vinh=máu)

   Hồng hạc mang hình bởi  họ Trương
 

Phiên âm câu đối: “ Yến dực di mưu vinh Bắc địa/ Hồng cơ biệt phái nhẫn Trương môn” (ghi trong Gia phả Họ Trương)
 

     Và cụ giải thích thêm: “Hồng Hạc trong vế sau của câu đối là hình ảnh con chim Hồng (chim Lạc) đã được khắc họa trên trống đồng -một dạng biểu tượng quốc huy của người Bách Việt cổ. Ở đây cùng ngầm ý rằng: người họ Trương từ thời đại Hùng Vương, Hồng Bàng đã tham gia phần quan trọng trong sự nghiệp xây dựng cơ đồ Bách Việt...

       Thay mặt Ban Tư liệu – Văn kiện Hội đồng lâm thời Trương tộc Việt Nam, Trương Thị Kim Dung bày tỏ lòng cảm ơn với nhà nghiên cứu Hán Nôm Trương Quang Phúc, tuy lớn tuổi nhưng đã rất nhiệt tình và tâm huyết trong việc dịch các gia phả cũng như các câu đối cho các tộc của họ Trương trong toàn quốc. Nhưng cụ nói:

     - Cô không phải cảm ơn tôi, chúng ta là người họ Trương thì phải làm hết sức mình trong việc tôn vinh công lao tổ tiên, dòng họ. Mục đích kết nối mà Hội đồng lâm thời Trương tộc Việt Nam đề ra chẳng phải là tìm ra nguồn cội đó sao?. Chúng ta nên cảm tạ Tổ tiên ông bà mình rất linh thiêng, linh diệu, cô ạ!.

       Kim Dung cho biết, dịch được hai câu đối trên luôn trưa nên cụ Phúc đã thấm mệt. Cụ khất lại việc dịch tiếp những câu còn lại trong vài hôm nữa và sẽ gởi cho Ban Nội dung- Văn kiện.

.      Từ lâu, trong các nghiên cứu đơn lẻ của mình sau những chuyến điền dã trong Nam ngoài Bắc, cả hai chúng tôi đều cảm nhận rõ rệt, như một trực giác, rằng người họ Trương từ Thanh Hà quận ở Trực Lệ hay Phúc Kiến đi nữa, đều thuộc nước Yên của đất Bách Việt cổ phía nam sông Dương Tử. Tổ tiên chúng ta đi về phương Nam vì nhiều lý do và giai đoạn khác nhau trong lịch sử. Nhưng chúng ta là người Việt… Giờ đây, từ hai câu đối cổ tại nhà thờ Đại tôn họ Trương ở Đáp Cầu, qua bản dịch của nhà nghiên cứu Hán Nôm uyên thâm Trương Quang Phúc, chúng tôi càng cảm thấy vui mừng hơn vì cảm nhận như trực giác ban đầu ấy đã được chứng minh…( Xin xem thêm câu đối số 5: Giang Bắc cửu cư thành cố lý để suy nghĩ thêm về câu Trương Công Nghệ chín đời cùng ở trong các gia phả tộc Trương và bức hoành phi Thanh Hà diễn phái trong bài trước.)

Hà Nội- Đà Nẵng, 22.2.2013

TT Kim Dung- Trương Điện Thắng