Giáo sư Y học Trương Công Quyền (1908 - 2000)

Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, rồi toàn quốc kháng chiến bùng nổ, ông Trương Công Quyền đã sẵn sàng từ bỏ cuộc sống “vương giả” để đi theo cách mạng. Năm 1946, Giáo sư Trương Công Quyền đã cùng với Giáo sư Hồ Đắc Di thành lập và điều hành trường Đại học Y - Dược ở Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Sau đó ông còn là Hiệu trưởng trường Dược của Quân đội nhân dân Việt Nam ở chiến khu và tiếp tục tham gia điều hành với cương vị Phó Hiệu trưởng trường Đại học Y - Dược khi về tiếp quản thủ đô năm 1954. Giáo sư cũng là người dược sĩ đầu tiên cùng với 7 bác sĩ khác như các bác sĩ Hồ Đắc Di, bác sĩ Tôn Thất Tùng... đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký quyết định phong học hàm giáo sư của trường Đại học Y - Dược vào năm 1953
Bên cạnh đó, với cương vị là Chủ tịch Hội đồng Dược điển Việt Nam, Giáo sư Trương Công Quyền đã cùng một số nhà chuyên môn tổ chức biên soạn và cho xuất bản các tập sách biên soạn khoa học là Dược điển Việt Nam I (tập 1 và 2), Dược điển Việt Nam II (tập 1, 2 và 3), Dược điển Việt Nam III... Đấy là những công trình khoa học quan trọng trong ngành dược Việt Nam , nhằm thống nhất tiêu chuẩn chất lượng của phần lớn các thuốc đang lưu hành ở nước ta, góp phần xây dựng một ngành dược chính quy, hiện đại và tiên tiến. Ông cũng là người đã có công xây dựng một đơn vị nghiên cứu kháng sinh đầu tiên của Việt Nam . Và đến nay, với nhiều mẫu đất đã được phân lập ở khắp các miền của đất nước, nhằm phát hiện các chủng vi sinh vật mới ở những vùng đất bị nhiễm hóa chất độc và bom đạn trong thời kỳ chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, hy vọng tìm ra những kháng sinh mới ở Việt Nam phục vụ điều trị..
Trong cuốn sách có tựa đề Một cây cổ thụ, xuất bản năm 1993, khi giới thiệu về Giáo sư Trương Công Quyền, Tiến sĩ Nguyên Duy Cương -Chủ tịch Hội Dược học Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế - đã viết ở phần lời nói đầu cuốn sách này như sau: “Cuộc đời Giáo sư - Tiến sĩ Trương Công Quyền quả là một chuỗi ngày cống hiến cho ngành dược Việt Nam, gắn bó với sự nghiệp đi lên của nước ta, trên con đường đấu tranh cho nền độc lập dân tộc và cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội...”. Với những cống hiến lớn lao đó, Giáo sư - Tiến sĩ Trương Công Quyền đã được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập và đặc biệt là Giải thưởng Hồ Chí Minh (1996) về khoa học và kỹ thuật.
Ông mất năm 2000

Trương Xuân Lực tổng hợp
Tháng 07/2011