Anh hùng Trương Định phất cao ngọn cờ khởi nghĩa chống Pháp

21:57 - 21/05/2017 Người họ Trương Admin 4875

Trương Định sinh năm 1820 tại làng Tư Cung, phủ Bình Sơn (nay là xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi). Thân sinh của Trương Định là Trương Cầm. Vào thời Thiệu Trị, năm 1845 Trương Cầm được điều vào Gia Định, giữ chức Vệ úy thuộc Hữu Thủy vệ – chức võ quan bậc trung. Lúc này Trương Định cũng theo cha vào Nam sinh sống. Năm 1850, thực hiện chính sách di dân lập ấp của triều đình nhà Nguyễn, ông trở về quê nhà chiêu mộ người vào khai hoang tại Gò Công. Tuy xứ Gò Công lúc này có nhiều thuận lợi do khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ, nhưng cũng gặp không ít khó khăn do còn hoang vu, thú dữ, rắn rết, cướp phá, khí hậu độc địa gây nhiều bệnh tật. Trong cuộc khai khẩn gian khó ấy với khí chất, tính cách của người Quảng Ngãi: kiên trì, gan góc, trọng chữ tín nhưng có phần ngang ngạnh Trương Định đã chung lưng đấu cật, đoàn kết một lòng với nhân dân biến vùng đất Gò Công hoang vu trở thành ruộng đồng tưoi tốt, trù phú. Vì có công mộ dân khai hoang lập ấp, Trương Định được bổ chức quản cơ (chức này đứng đầu một địa phương) rồi trở thành phó Lãnh binh (1861), Lãnh binh (1862). Do có uy tín và địa vị xã hội nên khi vừa dựng cờ khởi nghĩa Trương Định đã quy tụ được nhiều nghĩa quân và chỉ  trong một thời gian ngắn, cuộc khởi nghĩa Trương Định đã lan rộng hầu khắp 3 tỉnh miền Đông, được đông đảo quần chúng nhân dân ủng hộ. Mặc dù triều đình Tự Đức phong làm lãnh binh tỉnh An Giang và buộc Trương Định phải giải tán nghĩa quân, chấm dứt cuộc kháng chiến, nhưng  ông đã vì nước vì dân, không tuân theo lệnh bãi binh của triều đình và thuận lòng dân nhận chức Bình Tây Đại Nguyên Soái của nhân dân tôn phong (9 – 1862). Với phương thức chiến đấu là lập căn cứ ở những nơi đất đai hiểm trở, đắp nhiều thành lũy, pháo đài, tạo thành thế liên hoàn, lấy yếu đánh mạnh, lấy tinh thần dân tộc làm sức mạnh để tấn công địch như các cuộc tập kích đồn Rạch Tra (Tây Ninh), Long Thành (Biên Hòa), tấn công 2 chiếc Lorcha tại Bến Lức, pháo thuyền Alarne và trận địa pháo trên rạch Gò Công, đốt chiếc Lorcha số 10 hay tập kích đồn Thuộc Nhiêu, đồn Rạch Kiến…nổi bật là trận tấn công Chợ Lớn – trung tâm kiểm sóat của thực dân Pháp lúc bấy giờ. Những cuộc chiến đấu này đã làm cho giặc Pháp  tiêu hao về sinh lực, hoang mang về tinh thần.

Rất tiếc, khi cuộc khởi nghĩa đang phát triển mạnh mẽ thì  bị tên việt gian Hùynh Công Tấn là thuộc hạ của Trương Định dẫn lính bao vây sát hại. Tuy bị dồn vào thế cùng nhưng Trương Định và nghĩa quân của ông chiến đấu tới hơi thở cuối cùng và quyết không để rơi vào tay giặc ông đã rút gươm tử tiết, bảo tòan khí tiết trong sự thương tiếc của nhân dân Gò Công nói riêng và nhân dân Nam kỳ nói chung.

“Ôi !
Trời Bến Nghé mây mưa sùn sụt, thương đấng anh hùng gặp thuở gian truân.
Đất Gò Công cây cỏ ủ ê, cám niềm thần tử mắc nơi họa hại.
Xưa còn làm tướng, dốc rạng giồi hai chữ Bình Tây.
Nay thác về thần xin vâng hộ một câu phục thái”
(Nguyễn Đình Chiểu)


Sau khi Trương Định hy sinh (20 – 8 – 1864), con ông là Trương Quyền tiếp tục xây dựng lực lượng, phối hợp với đồng bào dân tộc thiểu số người Xtiêng, M’nông và người Khơme kháng chiến.

Tóm lại, khởi nghĩa Trương Định là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong giai đọan đầu của phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Tuy cuộc khởi nghĩa tồn tại trong thời gian ngắn (1859 – 1864) nhưng nó để lại nhiều ý nghĩa trên các mặt: Về sự quy tụ toàn dân đồng tâm hiệp lực cứu nước, về tính độc lập tự chủ của người lãnh đạo trong việc đề ra đường lối kháng chiến và cả sự phản kháng ly khai với triều đình yếu kém…Dựa trên những tiền đề trong khởi nghĩa Trương Định, các cuộc khởi nghĩa về sau đã kế thừa và nâng lên ở mức cao hơn. Về sau Đảng ta đã kế thừa và nâng lên thành lý luận để dẫn dắt dân tộc Việt Nam chiến đấu đi đến đại thắng mùa xuân năm 1975, thống nhất đất nước.
 


Tượng chân dung Trương Định tại Bảo tàng Tiền Giang


Cảm kích trước tấm gương “Vì nước quên thân” của anh hùng dân tộc “Bình Tây Đại Nguyên Soái – Trương Định”, tại phía Nam của Tổ quốc  nhân đã lập nhiều đền thờ để nhớ công lao của ông:
* Lăng mộ Trương Định tọa lạc tại phường 1, Thị xã Gò Công, Tiền Giang (di tích dược công nhận cấp Quốc Gia).
* Đền thờ Trương Định tại ấp 2, xã Gia Thuận, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang ( di tích được công nhận cấp Quốc Gia).
* Miếu thờ Trương Định tại ấp 3 Rạch Già, xã Tân Phước, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang.
* Miếu thờ Trương Định tại ấp 7, xã Tân Tây, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang.
* Đền thờ Trương Định tại phường Bửu Hòa, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai.
* Đền thờ Trương Định tại  Phước Hòa, Đồng Nai.

 

 

NGUYỄN MẠNH THẮNG
                                                     Phó Giám đốc Bảo Tàng Tiền Giang

 

 

 

Trong chuyến đi công tác tại Tiền Giang từ ngày 11 đến19/9/20011 vừa qua, tôi đã có dịp đi thăm một số di tích lịch sử-văn hóa và làm việc với các cơ quan về di sản văn hóa của tỉnh Tiền Giang về công tác bảo tồn bảo tàng. Tại đây, những di tích và di vật có liên quan đến Trương Định,một lãnh tụ kiệt xuất của phong trào kháng chiến chống Pháp ở nửa cuối thế kỷ XIX đã và đang được bảo vệ và phát huy giá trị như một trong những di sản tiêu biểu nhất của lịch sử dựng nước và giữ nước của quốc gia dân tộc nói chung và tỉnh Tiền Giang nói riêng.Thay mặt Hội đồng Trương tộc Việt Nam lâm thời, chúng tôi xin cảm ơn Ths. Nguyễn Mạnh Thắng, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Tiền Giang đã viết riêng cho Diễn đàn Họ Trương Việt Nam các bài viết về Trương Định và xin trân trọng giới thiệu với toàn thể  bà con anh em họ Trương Việt Nam.
 
PGS.TS. Trương Quốc Bình.

 

Những tin cũ hơn

Giáo sư Tiến sỹ khoa học Trương Đông San (1933 - 1996)

Giáo sư Tiến sỹ khoa học Trương Đông San (1933 - 1996)

— 21 Tháng Năm 2017

GS.TSKH Trương Đông San sinh ngày 2.12.1933 tại một làng ven biển, nay thuộc xã Thuận Phong, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, trong một gia đình ngư dân nghèo có truyền thống cách mạng. Hai người anh trai của ông là liệt sĩ. Bản thân ông cũng sớm tham gia cách mạng. Năm 11 tuổi, ông đã làm liên lạc cho cơ sở bí mật của Đảng trong vùng địch tạm chiếm. Sau đó do bị lộ, ông được đưa lên chiến khu cách mạng. Năm 1951, ông được cử đi học ở khu V và khu IV cũ.

Nghệ nhân Trương Văn Lập (Cửu Lập) và các tác phẩm khảm sành sứ độc đáo về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Nghệ nhân Trương Văn Lập (Cửu Lập) và các tác phẩm khảm sành sứ độc đáo về Chủ tịch Hồ Chí Minh

— 21 Tháng Năm 2017

Nghệ thuật khảm sành sứ Huế được hình thành vào khoảng thế kỷ XVI-XVII, đó là giai đoạn các chúa Nguyễn đã thiết lập ở Đàng Trong những phủ chúa, những trung tâm văn hóa có một sức sống tồn tại, lan tỏa mạnh mẽ và ảnh hưởng đến sự phát triển chung của vùng đất Thuận Hóa.

Trương Chí Công – Tiến Sĩ trẻ người Việt tại Đại Học Cambridge, Vương quốc Anh.

Trương Chí Công – Tiến Sĩ trẻ người Việt tại Đại Học Cambridge, Vương quốc Anh.

— 21 Tháng Năm 2017

Trương Chí Công, sinh năm 1984, tuổi Giáp Tý, em sinh tại Việt Nam, sinh sống và học tập tại thành phố Odessa, Cộng hòa Ucraina. Em là con cháu đời thứ 7 của chi họ Trương ở thôn La Cầu, xã Mỹ Thọ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, là con cả trong gia đình, bố là ông Trương Văn Hùng hiện đang công tác tại hội người Việt tại Ukraina và là bí thư Đảng ủy khối người Việt tại thành phố Odessa, nước Cộng hòa Ukraina, mẹ là bà Trịnh Thị Kim Vân. Trương Chí Công là anh trai của LinDa Trương – Trương Mai Nhật Linh, vận động viên thể dục nghệ thuật của đội tuyển thể dục nghệ thuật quốc gia Việt Nam (Bài viết Trương Mai Nhật Linh – Tài năng của thể dục nghệ thuật Việt Nam đăng trên trang Truongtoc.vn).

Những người 'chở che' cho gần 45.000 thai nhi bị chối bỏ

Những người 'chở che' cho gần 45.000 thai nhi bị chối bỏ

— 21 Tháng Năm 2017

Ánh nắng buổi chiều vẫn chưa tắt. Anh Năng vội vàng cuốc đất, đào huyệt để chuẩn bị “tiễn” các em về một thế giới khác. Ở đó, gần 45.000 thai nhi nằm cạnh nhau giữa bầu trời đầy sao và tiếng gió của núi đồi…

Doanh nhân Trương Công Thắng Tổng giám đốc Masan Trading

Doanh nhân Trương Công Thắng Tổng giám đốc Masan Trading

— 21 Tháng Năm 2017

Anh Trương Công Thắng, sinh năm 1973 là người họ Trương ở Đô Lương, Nghệ An, hiện đang là Tổng giám đốc Masan Trading.